به‌گزارش میراث آریا به‌نقل از روابط‌عمومی پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری، الیزابت جانت بلیک متخصص بین‌المللی یونسکو در حوزه میراث فرهنگی ناملموس، این مطلب را در نشست فرهنگی «جشن‌‌ها و آداب زمستانی» که عصر روز چهارشنبه 27 بهمن برگزار شد مطرح کرد و با اشاره به اینکه آیین‌های زمستانی در دو اصل کنوانسیون حراست از میراث فرهنگی ناملموس جای دارد افزود: «آیین‌های زمستانی، به‌دلیل انتقال دانش طبیعت، در قلب کنوانسیون پاسداری از میراث ناملموس 2000 میلادی قرار دارد.»
او با اشاره به اینکه تنوع فرهنگ‌های مختلف در سطح منطقه و بین‌المللی دارای تناقض است تصریح کرد: «اگر به‌درستی به آیین‌های هر فرهنگ نگاه کنیم پی به ریشه و فرهنگ مشترکی می‌بریم که در میان انسان‌ها وجود دارد.»
بلیک گفت: «در کشورهای مختلف اروپایی، آسیایی و... آیین‌های مختلف زمستانی برگزار می‌شود و با ریشه‌یابی متوجه می‌شویم که مشترکات زیادی بین بسیاری از جشن‌های زمستانی ایران با کشورهای غربی و اروپایی وجود دارد و این ریشه مشترک نشان می‌دهد که همه ما انسان‌ها از یک خانواده‌ایم.»
سده جشن برکت‌خواهی
مریم دارا، زبان‌شناس و عضو هیئت‌علمی پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری، دیگر سخنران این نشست، سده را جشن برکت‌خواهی و جشن بومی ایرانی معرفی کرد که به پیش از آیین زرتشت در ایران نسبت داده شده و اقوام مختلفی هنوز در سرتاسر ایران برگزارش می‌کنند.
او افزود: «این جشن، که امروزه آن را به‌اشتباه جشن زرتشتی می‌دانند، درواقع در بسیاری از شهرها و روستاهای ایران در شب دهم بهمن برگزار می‌شود و بیشتر با افروختن آتش و شادی و تجمع اهالی منطقه همراه است.»
دارا اظهار کرد: «بیشتر مردم ایران این جشن را برای گرم شدن نمادین زمین و بازگرداندن گیاه به زمین برگزار می‌کنند و سرودها و نیایش‌های این روز همگی با همین موضوعات در ارتباط است.»
جشن رپیتون در سنت مزدیسنی
دیگر سخنران این نشست فرزانه گشتاسب بود که «رپیتون» را در لغت زرتشتی همنام یکی از پنج گاه روز و همنام ایزدی دانست که سرپرستی این بخش از زمان را برعهده دارد و گفت: «گاه رپیتون زمانی است که آغاز و پایان جهان در آن رقم می‌خورد.»
به‌گفته او، رپیتون یکی از تعینات کیفی زمان در دین مزدیسنی است که آن را «زمان آرمانی» می‌توان نامید.
گشتاسب تصریح کرد: «در اساطیر زرتشتی اعتقاد بر این است که ایزد رپیتون در آغاز زمستان بزرگ (اول آبان) به زیر زمین سفر می‌کند تا آب‌ها و ریشه‌های درختان را گرم نگه دارد.»
او با بیان اینکه دو جشن مهمی که مرتبط با ایزد رپیتون در سنت زرتشتی برگزار می‌شود جشن «رپیتون» و «سده» است گفت: «جشن رپیتون در نخستین روز فروردین، یعنی زمانی که این ایزد پس از سفر پنج‌ماهه خود مجدداً به‌روی زمین بازمی‌گردد و جشن سده تقریباً در نیمه زمستان برگزار می‌شود.»
انتهای پیام/
